Çocuklarla ilgili Hadis-i Şerifler ve İslami Sözler

1- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Babanın senin üzerinde hakkı olduğu gibi çocuklarının da hakkı vardır.“[2]

2- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“İyilik etmeleri için çocuklarınıza yardımcı olun. Her anne ve baba çocuklarının itaatsizliğine engel olabilir.”[3]

3- Peygamber efendimiz (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarının kendilerine itaatsizlik etmesine neden olan anne ve babaya Allah lânet etsin.”[4]

4- Resul-i Ekrem (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınızı iyi eğitin ki yüce Allah sizleri affetsin.“[5]

5- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuk yedi yaşına kadar emredici, yedi yaşından on dört yaşına kadar emre uyan, on dört yaşından sonraki yedi yılda da anne ve babasının istişare tarafı olmalıdır.”[6]

6- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
Çocukları sevin, onlara karşı şefkatli olun, onlara verdiğiniz sözü harfiyen yerine getirin; çünkü çocuklar, sizin onlara rızk verdiğinizi sanırlar.”[7]

7- Peygamber efendimiz (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınız ağladığında onları dövmeyin; çünkü ilk dört aydaki ağlamaları ‘lâ ilâhe illallah’ zikridir, ikinci dört aydaki ağlamaları Peygamber’e (s.a.a) ‘salâvattır’, üçüncü dört aydaki ağlamaları ise anne ve baba hakkında duadır.”[8]

8- Resul-i Ekrem (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu:
“Yazıklar olsun ahir zaman babalarına!
Bunun üzerine ashap sordu: “Yoksa müşrik mi olacaklar?” Peygamberimiz (s.a.a) şöyle buyurdu:
“Hayır, Müslüman kalacaklar; ama çocuklarına dini öğretmeyecek ve hatta çocukları dini öğrenmek istediklerinde onlara engel olacak ve onları dünya malı kazanmaya sevk edeceklerdir. İşte ben böyle babalardan uzağım; onlar da benden uzaktırlar.”[9]

9- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Akıllı insan nasihat ve öğütle, hayvanlar ise ancak dayakla eğitilir.”[10]

10- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Çocuklarınızın ve akrabalarınızın bedbaht olmalarına sebep olmaktan sakının.”[11]

11- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Çocuğun kalbi ekilmemiş tarlaya benzer; ne eksen tutar.“[12]

12- Hz. İmam Ebul-Hasan (a.s)’a çocuğuyla ilgili bir şikâyette bulunan bir adama İmam şöyle buyurdu:
“(Çocuğunu eğitmek istiyorsan), onu dövmemelisin; ona küsebilirsin, ama bunu fazla sürdürmemeli ve en kısa zamanda barışmalısın.”[13]

13- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Çocuklarınızı kendi zamanınızın âdetlerine göre eğitmekte ısrarcı olmayın; çünkü onlar sizin zamanınızdan başka bir zaman için yaratılmışlardır.”[14]

14- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Aşırı kınama, inatçılık ateşini körükler.”[15]

15- Allah Resulü (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınıza eşit davranın; farklı davranacak olsanız dahi kızlarınızı üstün tutun!”[16]

16- Resulullah (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu:
“Allah’ın rahmeti, çocuklarının iyi işler yapmasına yardımcı olan anne ve babanın üzerine olsun!”
“Bu nasıl gerçekleşebilir?” diye sorulduğunda Allah Resulü (s.a.a) buyurdu:
“Çocuklarınızdan, yapabilecekleri bir işi bekleyin; güç yetiremeyecekleri şeyi onlardan istemeyin; onları günah işlemeye mecbur etmeyin; çocuğunuza yalan söylemeyin ve abes şeyler yapmayın.”[17]

17- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur:
“İyi babaların çocuklarına bırakabileceği en büyük miras, servet değildir; güzel eğitim ve ahlâktır.”[18]

18- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Çocuklarınıza Peygamber’i (s.a.a), Ehl-i Beyti’ni (Allah’ın selâmı üzerlerine olsun) ve Kur’an okumayı sevdirin.”[19]

19- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
Çocuklarınıza değer verin, güzel ahlâk öğretin ve onlar için Allah’tan bağışlanma dileyin.”[20]

20- Resulullah (s.a.a) bir gün şöyle buyurdu:
“Yüce Allah, Kur’an okuyan her çocuğun anne ve babasının günahlarını bağışlar.”
Allah Resulü’ne (s.a.a) soruldu: “Kur’an okumanın, Müslüman olmayan anne ve babaya da faydası var mı?” Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu:
“Onların da azabının hafifletilmesine neden olur.”[21]

21- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur:
“Erkek çocuk nimet, kız çocuk ise hasenedir; yüce Allah nimetin hesabını sorar, haseneye ise mükâfat verir.”[22]

22- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Her çocuk İslâm fıtratı üzere doğar. (Yanlış eğitim sonucu) onu Yahudileştiren, Hıristiyanlaştıran, Mecusîleştiren ve doğru yoldan saptıran anne ve babalardır.”[23]

23- Yüce Peygamberimiz (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınızı çok öpün; çünkü her öpücüğünüz için (Allah katında) makamlar vardır.”[24]

24- İmam Seccad (a.s), çocuklarının eğitimi hususunda yüce Allah’tan şöyle yardım dilemektedir:
“Allah’ım, çocuklarımı iyi eğitebilmem için bana yardım et.”[25]

25- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınıza saygılı davranın, onlarla alay etmeyin, onlara hakaret etmeyin, aptal ve cahil gibi lakaplarla onları çağırmayın.”[26]

26- İmam Cafer Sadık (a.s), Resulullah’ın (s.a.a) şöyle buyurduğunu nakleder:
“Beş şeyi ölene kadar terk etmeyeceğim; …onlardan biri de çocuklara selâm vermektir. Buna titizlikle amel edeceğim ki, benden sonra ümmetim arasında gelenek olsun.”[27]

27- İmam Ali (a.s) buyurmuştur:
“Bir baba çocuğunu eğitirken, onun seviyesine inmelidir.”[28]

28- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Birinin dört oğlu olur da birine benim adımı koymazsa, bana haksızlık etmiş olur.”[29]

29- İmam Cafer Sadık (a.s), birisinin “Çocuklarımıza, sizin ve babalarınızın adını veriyoruz; bunun Allah katında sevabı var mıdır?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Evet, Allah’a yemin ederim ki, bunun manevî faydası vardır.”[30]

30- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklarınız yedi yaşına geldiğinde yataklarını ayırın.”[31]

31- Resulullah (s.a.a) İmam Ali’ye (a.s) buyurmuştur:
“Çocuğun baba üzerindeki hakkı, ona güzel isim koyması, onu iyi eğitmesi ve doğru bir işe koymasıdır.”[32]

33- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuklara sevgi ve şefkatle davranmayanlar ve büyüklere saygı göstermeyenler bizden değildir.”[34]

34- İmam Muhammed Bâkır (a.s) buyurmuştur:
“Ebeveynin güzel ahlâklı olması, çocukların da güzel ahlâklı olmasını sağlar.”[35]

35- İmam Muhammed Bâkır (a.s) buyurmuştur:
“Çocuklarınıza üç yaşında kelime-i tevhidi, dört yaşında Muhammed Resulullah’ı (s.a.a), beş yaşında kıbleyi ve secde etmesini, altı yaşında rükû ve secdeyi eksiksiz olarak, yedi yaşında abdest alıp namaz kılmayı öğretin.”[36]

36- Bir gün iki çocuğuyla birlikte Resulullah’ın (s.a.a) yanına gelen biri, yanındaki çocuğun birini öpüp diğerine ilgisiz kaldı. Bunu gören Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu:
“Neden farklı davranıyorsun, diğerini de öpmen gerekir.”[37]

37- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur:
“Altı yaşına gelen kız çocuğunu mahrem olmayan kimse öpmemeli.”[38]

38- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Çocuğuna Kur’an öğreten kimse kıyamet günü çağrılarak elbiseler giydirilir; öyle ki o elbisenin nuru, bütün cennet ehlinin yüzünü aydınlatır.”[39]

39- İmam Cafer Sadık (a.s) buyurmuştur:
“Lokman, oğluna şöyle buyurdu: ‘Oğlum, gününün bir kısmını kitap okumaya ve ilim öğrenmeye ayır; çünkü kitap okumayı terk edersen, bilgilerini zayi edersin.”[40]

40- Resulullah (s.a.a) buyurmuştur:
“Allah katına ulaşması engellenmeyen dört dua vardır. Onlardan biri, babanın evlâdı hakkındaki duasıdır…”[41]

[1]- Tahrim, 6

[2]- Mecma’uz-Zevâid, c.8, s.146

[3]- Mecma’uz-Zevâid, c.8, s.146

[4]- Mekarim’ul-Ahlâk, s.518

[5]- Mekarim-ul Ahlak, s.255

[6]- Vesâil’uş-Şia, c.15, s.195

[7]- Vesâil’uş-Şia, c.15, s.201

[8]- Vesâil’uş-Şia, 63. bab, s.1

[9]- Müstedrek’ül-Vesâil, c.2, s.625

[10]- Gurer’ul-Hikem, s.236

[11]- Mecma’uz-Zevâid, c.8, s.146

[12]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.54

[13]- Bihâr-ül Envâr, c.23, s.114

[14]- İbn-i Ebi’l-Hadid, Şerh-u Nehc’il-Belağa, 102. hikmet, s. 267

[15]- Tuhaf’ul-Ukul, s.84

[16]- Nehc’ül-Fesaha, s.365

[17]- el-Kâfi, c.6, s.50

[18]- el-Kafi, c.8, s.150

[19]- Kenz’ül-Ummal, hadis: 45409

[20]- Bihar’ul-Envar, c.104, s.95

[21]-

[22]- el-Mehaccet’ül-Beyzâ, c.2, s.64

[23]- Bihar’ul-Envar, c.20, s.88

[24]- Bihar’ul Envar, c.23, s.113

[25]- Hadis-i Terbiyetî, c.2, s.96

[26]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.117; el-Kâfi, c.6, s.47

[27]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.120

[28]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.122

[29]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.138

[30]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.139

[31]- Hadis-i Terbiyetî, c.1, s.159

[32]- Bihar’ul-Envar, c.17, s.18

[33]- Minhac’us-Salihîn, c.2, s.189

[34]- Mecmuat’ul Verram, c.1, s.34

[35]- Bihar’ul Envar, c.45, s.1178

[36]- Mekarim’ul-Ahlâk, s.113

[37]- Mekarim’ul Ahlâk, s.113

[38]- Vesâil’uş-Şia, c.14, s.171

[39]- Bihar’ul-Envar, c.7, s.304

[40]- Bihar’ul-Envar, c.1, s.69

[41]- Bihar’ul-Envar, c.47, s.189

Kaynak: http://www.fetvalar.com

Çocuk eğitimi ile ilgili özlü sözler

Çocuk eğitimi ile ilgili yüzlerce söylenmiş güzel söz var. Ancak bunların hepsini burada derlemek mümkün değil. Çocuk eğitiminin ne kadar önemli olduğunu bazen unutabiliyoruz. Bu durmda bize hatırlatıcı olarak bu güzel sözler devreye giriyor.

  • Çocukların karınlarını ve zihinlerini doyurduğumuz kadar ruhlarını da beslemeliyiz. (Michael Marshall)
  • Çocuğa verilebilecek en güzel şey zamandır. (Fock)
  • Çocukları ancak çocuklardan öğrenebiliriz (R.D. Laing)
  • Unutmayın! Çocuklarınız sizin değildir. Onları Yaratıcıdan ödünç aldınız. (Kızılderili Atasözü)
  • Çocuğun yanında olmalıyız, çocuğun yanında olmak çocuğa sevgi vermek demektir. Sahip çıkan sevgi değil, duygusal sevgi de değil, yalnızca çocuğa onu sevdiğinizi ve onayladığınızı hissettirecek biçimde davranmak.(A. S. Neil)
  • Günümüz çocuklarının isteklerinin çoğu, ihtiyaçlarının ise pek azı karşılanıyor. (Jesper Juul)
  • Çocuklarınızla 7 yaşına kadar oynayın, 15 yaşına kadar onlarla arkadaş olun, 15 yaşından sonra ise istişare edin. (Hz. Ali)
  • Çocuk büyütürken evi temiz tutmak, kar hâlâ yağarken kapının önünü temizlemek gibidir. (Phyllis Diller)
  • Çocukların nasihatten çok, iyi örneğe ihtiyaçları vardır. (Joseph Joubert)
  • Çocukta ruh ve beden eğitimi ve gelişimi beraber yürütülmelidir. (İbni Sina)
  • Çocuklar dünyanın en büyük servetidir. (Anonim)
  • Dünyada bir tane dahi çocuk mutsuz olduğu sürece, büyük icatlar ve ilerlemeler hiçtir. (Einstein)
  • Çocukların nasihattan çok, iyi örneğe ihtiyaçları vardır. (Joseph Jouberth)
  • Çocuk büyütmek, ona bizsiz yaşamayı öğretmektir.
  • Çocukların karınlarını ve zihinlerini doyurduğumuz kadar ruhlarını da beslemeliyiz.    (Michael Marshall)
  • Bir çocuğun, ilk öğrenmesi gereken ve en çok ihtiyacı olan şey; tahammül etmesini bilmektir. (Jean Jacques Rousseau)
  • Çocuklar donmamış beton gibidir, üzerlerine ne düşse iz bırakır. (Haim Jinott)
  • Bir çocuğun küçüklüğünde aldığı ilk intibalar, bütün ömrünce devam eder. (Heinrich Schlimann)
  • Çocukluğunu tam yapmamış insan, kolay kolay tam bir insan olamaz. (Hölderlin)
  • Çocuklar, önce ana babalarını severler, biraz büyüyünce, onları eleştirir, sonra sorguya çeker, daha sonra da yargılarlar, bazen de affettikleri olur. (Oscar Wilde)
  • Çocuklar yağmura benzer. Onları bir kaba koymaya çalışmayın. Toprak olun. (Anonim)

Çocuklarınızın Dil ve Beyin Gelişimi İçin Onlarla Karşılıklı Sohbet Edin

1995’te dönüm noktası olan bir araştırma, yüksek gelir grubundan gelen ailelerin çocuklarının, hayatlarının ilk üç yılında, düşük gelir grubundan gelen çocuklara göre 30 milyon daha fazla kelime duyduklarını ortaya çıkarmıştı. Bu “30 milyon kelime açığı”, kelime dağarcığı, dil gelişimi ve okuduğunu anlama testlerindeki kayda değer farklarla ilişkilendirildi.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’deki (MIT) bilim insanları, şimdi de bir yetişkin ile bir çocuğun sohbeti sırasında çocuğun beyninin değiştiğini ve bu karşılıklı konuşmanın, dil gelişimi konusunda aslında “kelime açığından” daha önemli olduğunu buldular. 4 ila 6 yaş arasındaki çocuklarla yapılan bir çalışmada, “konuşma sırası gelme” miktarındaki farklılıkların, çocuklar arasında bulunan beyin fizyolojisi ve dil becerilerindeki farkların önemli bir bölümünü oluşturduğu tespit edildi. Bu bulgu, ailelerin gelir düzeyine ve eğitim seviyelerine bakılmaksızın tüm çocuklar için geçerliydi.

Araştırmanın bulguları, ebeveynlerin, sadece karşılıklı sohbet ederek çocuklarının dil ve beyin gelişimlerinde dikkate değer bir etki yaratabileceklerini söylüyor.

Harvard ve MIT’de yüksek lisans öğrencisi ve araştırma makalesinin yazarı olan Rachel Romeo şöyle diyor: “Önemli olan sadece çocuğunuza bir şeyler anlatmanız değil, onunla birlikte karşılıklı konuşmanız. Aslolan çocuğunuzun beynine bir dili ‘boca etmek’ değil, onlarla gerçek bir sohbeti sürdürebilmeniz.”

Manyetik rezonans görüntüleme (MR) tekniğini kullanana araştırmacılar, konuşma sırasının gelme miktarıyla ilişkilendirilen, beynin dile verdiği tepkideki farklılıkları belirlediler. Daha fazla karşılıklı sohbet deneyimlemiş çocuklarda, beynin Broca alanı – konuşma üreten ve dili işleyen bölge – hikayeleri dinlerken çok daha fazla aktifti. Bu beyin aktivasyonu, daha sonra dil değerlendirmelerinde çocukların notlarının nasıl olacağı öngörüsünü getirerek, çocukların dil becerilerindeki gelir düzeyiyle bağlantılı farkları da tam anlamıyla açıklığa kavuşturdu.

“Araştırmamızda gerçekten yeni olan şey, evdeki aile için sohbetlerin çocukların beyin gelişimiyle ilişkili olduğuna dair bize ilk kez bilimsel kanıt sunmasıdır. Ebeveynlerle yapılan sohbetin beynin biyolojik gelişimini etkileyişi neredeyse sihirli bir şey,” diyor beyin ve bilişsel bilim profesörü, MIT‘nin McGovern Beyin Araştırmaları Enstitüsü üyesi araştırmacı John Gabrieli.

Kelime Açığının Ötesinde

Bu araştırmadan önce, “kelime açığının” nasıl beyindeki farklılıklara dönüştüğüne dair çok az şey biliniyordu. MIT araştırma ekibi, farklı sosyo-ekonomik düzeylerden gelen çocukların beyin taramalarını karşılaştırarak bu farkları ortaya koydu.

Bu çalışmanın bir parçası olarak araştırmacılar, her çocuğun konuştuğu ve duyduğu her bir kelimeyi kaydeden “LENA (Dil Ortamı Analizi)” isimli bir sistem kullandılar. Çocuklarının bu çalışmaya katılmalarını kabul eden ebeveynlerden, çocuklarının, sabah kalktıktan akşam yatana kadar gün boyunca kayıt cihazını takmalarını sağlamaları istendi.

Daha sonra kayıtlar, üç parametreyi ölçen bir bilgisayar programıyla analiz edildi: Çocuk tarafından söylenen kelime sayısı, çocuğa söylenen kelime sayısı ve çocuk ve bir yetişkinin kaç kez “konuşma sırası” aldığı.

Araştırmacılar, karşılıklı konuşma sırasının miktarı ile çocuğun kelime dağarcığı, gramer bilgisi ve sözel akıl yürütme becerilerini içeren dil becerisi testlerindeki notları arasında ciddi bir ilişki olduğunu buldular. Karşılıklı konuşma sırası miktarı, çocuklar MR tarayıcısında bir hikaye dinlerken Broca alanında artan aktivite ile de bağlantılıydı.

Bu karşılıklı ilişki, duyulan kelimelerin sayısı ve dil notları arasındaki ve duyulan kelimelerin sayısı ile Broca alanındaki aktivite arasındaki karşılıklı ilişkiden çok daha güçlüydü.

Romeo’ya göre bu sonuç diğer güncel bulgularla da uyumlu: “Ama hala şu popüler düşünce mevcut: Arada “30 milyon kelime açığı” var ve gerek bütün gün onlarla konuşarak gerekse onları kendileriyle konuşacak olan televizyonun karşısına oturtarak bu kelimeleri çocukların üzerine bir şekilde boca etmemiz gerekiyor. Fakat beyin verilerine göre interaktif diyalog, nöral işleme ile daha güçlü bir şekilde ilişkili.”

 

istock20mom20talking20with20daughter

Araştırmacılar interaktif sohbetin, karşıdaki insanın ne söylemeye çalıştığını anlama ve ona uygun bir şekilde yanıt verme dahil olmak üzere çocuklara daha fazla iletişim becerisi alıştırması yapma fırsatı verdiğine inanıyor.

Yüksek gelirli ailelerin çocukları ortalamanın üzerinde bir düzeyde dile maruz kalırken, konuşma sırasının çok sık kendisine geldiği sohbetler deneyimleyen düşük gelirli ailelerin çocukları da yüksek gelirli ailelerin çocuklarınınkine benzer dil becerilerine ve Broca alanı beyin aktivitesine sahipti.

“Bizim analizimize göre farkı yaratan şey, sosyo-ekonomik statüden bağımsız olarak karşılıklı konuşma sırasının sıklığı gibi görünüyor. Bu tür karşılıklı konuşmalar daha çok  yüksek sosyo-ekonomik statüdeki ailelerde görülüyor, ancak daha az geliri olan ve ebeveynlerin eğitim seviyesinin düşük olduğu ailelerde de bu konuşmalar aynı yararı sağlıyor,” diyor Gabrieli.

Harekete geçmek

Araştırmacılar bulgularının, ebeveynleri çocuklarıyla daha çok sohbet etmeye teşvik edeceğini umuyorlar. Bu araştırma 4-6 yaş arasındaki çocuklarla yapılmış olsa da, bu tür karşılıklı sohbetler, karşılıklı sesler çıkararak ya da mimikler yaparak çok daha küçük çocuklarla da yapılabilir.

“Bu konuda bizi en çok heyecanlandıran şeylerden biri de bunun hemen harekete geçilip uygulanabilir bir şey olması, çünkü ne olduğu çok belli. Bu, daha fazla ekonomik stres yaşayan, daha az eğitimli ailelerin çocuklarıyla daha fazla sohbet etmesi kolay bir şey anlamına gelmiyor. Ama yine de bu hedefi belli, spesifik bir eylem ve bunu destekleyecek ve teşvik edecek birçok yol olabilir,” diyor Gabrieli.

Delaware Üniversitesi Eğitim Fakültesi profesörlerinden Roberta Golinkoff, bu yeni araştırmanın önemli sonuçlarından birinin, çocukların dil gelişimi için önemli olan şeyin sadece duydukları kelime sayısı olmadığını kanıtlaması olduğunu söylüyor.

“Bir çocukla diliniz damağınız kuruyana kadar konuşabilirsiniz, ama eğer onunla etkileşimde değilseniz ve çocuğun ilgilendiği şey hakkında karşılıklı bir konuşma “düeti” yapmıyorsanız, o zaman ona ihtiyacı olan dil işleme becerilerini kazandırmıyorsunuz demektir,” diyor Golinkoff. “Eğer sadece dinlemesi yerine çocuğu da katılımcı bir şekilde konuşmaya dahil edebilirseniz, daha iyi dil becerileri edinmesini sağlamış olursunuz.”

MIT araştırmacıları şimdi, küçük çocukların hayatlarına daha fazla karşılıklı sohbeti katacak farklı girişimlerin etkilerini araştırmayı umuyor. Bunlar arasında, karşılıklı sohbet edebilecek bilgisayar programları ya da ailelere çocuklarıyla sohbet etmelerini hatırlatacak elektronik hatırlatıcılar gibi teknolojik yardımcılar yer alıyor.

Kaynak: http://news.mit.edu/2018/conversation-boost-childrens-brain-response-language-0214

http://www.egitimpedia.com